Szczegóły

Kategoria: Uncategorised

Opublikowano: 19 luty 2017

Odsłony: 3139

Ocena użytkowników: 5 / 5

Rysa to barwa sproszkowanego minerału, jest jedną z najważniejszych cech podczas identyfikacji minerału. Rysę otzrymuje się poprzez potarcie minerałem twardej i szorstkiej powierzchni, może to być niepolerowana płytka porcelanowa. Zazwyczaj barwa rysy jest inna od barwy minerału niesproszkowanego. Barwa rysy jest charakterystyczna i obrazuje rzeczywistą barwę minerału np.  

Hemetyt może być w różnych odmianach różniących się barwą, ale wszystkie jego odmiany mają rysę barwy wiśniowej.

W przypadku minerałów o połysku metalicznym rysa może być zupełnie inna, np. złoty Piryt daje rysę zielonkawoczarną, srebrzystoszara Galena - czarną, a czarny Kassyteryt - białą. Barwa rysy może również zależeć od tego, czy minerał ma formę kryształu, czy występuje w skupieniach zbitych lub ziemistych. 

Rysa minerałów barwnych jest trochę jaśniejsza od barwy rzeczywistej. Minerały o dużej twardości nie dają rysy, bo zdrapują powierzchnię porcelany. Wtedy trzeba pocierać o siebie dwa kawałki minerału i powstały proszek oglądać na białym tle.  W przypadku gdy twardość minerału przekracza 6 proszek można uzyskać rozcierając próbkę w moździerzu Agatowym lub zarysowując go ostrzem ze stali nierdzewnej, a potem przenosząc na płytkę porcelanową. Minerały barwne mają rysę barwną, minerały bezbarwne i zabarwione zawsze dają rysę białą.

Szczegóły

Kategoria: Uncategorised

Opublikowano: 15 kwiecień 2016

Odsłony: 9664

Ocena użytkowników: 5 / 5

Barwa jest wynikiem selektywnej absorbcji światła. Jest to jedna z najważniejszych cech minerałów. W wielu wypadkach ten sam minerał może mieć różne odcienie barwy lub inne barwy. Np. Fluoryt może być bezbarwny, biały, szary, żółty, zielony, niebieski, fioletowy albo nawet czarny. Jest również wiele minerałów, które z natury są bezbarwne, ale zawierają jednak domieszki, które nadają im zabarwienie np. odmiany Kwarcu. Ametyst (fioletowy), Kwarc (różowy), Cytryn (żółty) itd. Ze względu na właściwości barwne minerały mogą być: 

♥achromatyczne

♥idiochromatyczne

♥allochromatyczne

♥pseudochromatyczne

1. Minerały achromatyczne - przepuszczają światło i są bezbarwne np. Diament, Kryształ Górski.

2. Minerały idiochromatyczne - posiadają stałą, charakterystyczną barwę własną, dzięki obecności w ich składzie określonych pierwiastków np. Malachit (związki miedzi), Rodonit (mangan).

3. Minerały allochromatycznne - zawdzięczają swoje barwy domieszkom innych substancji takich jak drobne wrostki innych minerałów np. igiełki Rutylu w Kwarcu. Duży wpływ na barwę minerałów mogą mieć atomy różnych pierwiastków np. Rubin zawdzięcza swoje zabarwienie obecności chromu. Również brak niektórych atomów w sieciach krystalicznych może powodować zjawisko występowania lokalnych centrów barwnych np. w Ametyście, Kwarcu Dymnym albo Flourycie. Wiele minerłów allochromatycznych może być wielobarwna. W wyniku zmiennego składu chemicznego w czasie ich wzrostu. Może występować zabarwienie linearne albo strefowe np. w Turmalinie Arbuzowym. W Agatach występują w różnych odcieniach pierścienie (pierścienie Lieseganga), jest to wynikiem zmiany składu chemicznego roztworu podczas krystalizowania się minerałów. Każda warstwa oznacza kolejny przyrost krzemionki. Zmiana barwy mogła zależeć od wielu czynników fizyko-chemicznych np. zmiany temperatury roztworu.

4. Minerały pseudochromatyczne - te minerały są zabarwione pozornie. Ich barwa jest związana z buową wewnętrzną minerałów np. dyfrakcją, obecnością płaszczyzn łupliwości, interferencją światła na powierzchni albo wewnątrz kryształów. Są to np. Opal, Labladoryt. Często towarzyszą im zewnętrzne efekty optyczne np. Awenturyzacja, Opalizacja, Iryzacja.

Awenturyzacja to efekt iskrzenia wywołany odbijaniem i rozpraszaniem światła w drobnych inkluzjach zawartych w macierzystym krysztale. Mogą mieć różne barwy zieloną, żółtą, złotą, pomarańczową, czerwoną i niebieską np. efekty barwne mogą powodować drobne wrostki Hematytu, Goethytu, Pirytu, Fuchsytu.

Iryzacja polega na powstawaniu tęczowych barw w wyniku interferencji, załamania odbicia itp. światła. Jej występowanie spowodowane jest wewnętrzną budową kryształów, a jej intensywność zależy od kąta obserwacji. Iryzacja występuje m.in. na Labladorycie, Opalu, Kamieniu Księżycowym. 

Labladoryzacja to odmiana iryzacji. Zjawiska te powodująblaszkowe lub igiełkowe inkluzje różnych minerałów, a przyczyną labladoryzacji jest interferencja światła na najcieńszych płytkach, można ją obserwować jako intensywną grę kolorów złocistych, zielonych, niebieskich, fioletowych. Występuje w Labladorycie. 

Opalescencja to szczególny rodzaj iryzacji na powierzchni niektórych minerałów w postaci charakterystycznej mlecznobiałej, mlecznoniebieskawej albo perłowej poświaty. Powstaje ona na skutek zjawiska odbicia światła krótkofalowego światło jest rozpraszane na mikroskopowych spękaniach lub szczelinach wypełnionych wodą.  

Adularyzacja to szczególna oodmiana opalescencji - jest to srebrzystomleczna lub srebrzystoniebieska wywołana interferencją światła na powierzchni kryształów Skaleni o specyficznej bardzo drobnowarstwowej budowie wewnątrznej. Efekt ten widoczny jest przede wszystkim w Kamieniu Księżycowym, Albicie, Ortoklazie.

Asteryzm są to przecinające się w jednym punkcie smugi świetlne przypominające gwiazdę. Asteryzm powstaje dzięki odbiciu i rozpraszaniu światła od równolegle ułożonych włókien, igiełek lub kanalików. Efekt jest widoczny przy szlifie kaboszon. Gwiazda może być czteroramiena, sześcioramienna albo dwunastoramienna. Występuje w Korundach (Rubinach, Szafirach, Szmaragdach), Almandynie, Diopsydzie.  

Opalizacja to gra barw spowodowana wielokrotnym odbiciu światła od gęsto ułożonych drobnych warstw sferycznych, których światło ulega dyfrakcji i interferencji. Efekt ten widoczny jest w Opalach Szlachetnych.